Istorija bečke kanalizacije

Antički Rim

Slika Poplava 1830. godine, Eduard Gurk, Leopoldstadt, Jägerzeile, 2. marta 1830

Istorija kanalizacije u Beču može da se prati unazad sve do vremena rimskog vojničkog logora Vindobone, koji se nalazio na zapadnoj obali današnjeg Dunavskog kanala. Za tadašnje vreme moderan kanalizacioni sistem propao je sa početkom Velike seobe naroda krajem četvrtog veka.

Srednji vek

U srednjem veku se smeće iz domaćinstava i drugi otpad bacao na ulice i u potoke. Iz razloga što su zbog toga izbijale zaraze i epidemije, započeta je u kasnom srednjem veku izgradnja tzv. "odvoda za otpad” kojim su otpadne vode trebale što brže moguće da se odstrane od mesta stanovanja.

19. vek

Usled loših higijenskih uslova u predgrađima ipak su se stalno javljale smrtonosne zaraze. Vrhunac je bila epidemija kolere nakon izlivanja prigradskih potoka, usled proboja velikog ledenog čepa. Nakon toga usledila je izgradnja zavoja uz najvažnije potoke na području grada i izgradnja  dva sabirna kanala, koji su paralelno sa rekom Vin prihvatali otpadne vode i odvodili ih u Dunav (sabirni kanali reke Vin, tzv. “sabirni kanali za slučaj  kolere”). 1850. godine Beč je raspolagao kanalizacionom mrežom koja je dobro funkcionisala.

20. vek

Nakon raspada Monarhije 1918. godine,  dalja izgradnja bečke kanalizacione mreže do 1938. godine bila je uslovljena ekonomskom situacijom. Težište građevinskih radova nalazilo se kod uključivanju novih gradskih stambenih zgrada i na sanaciji starih kanala od cigle.

Od 1944. godine nadalje, bombardovanja su značajno pogodila bečku kanalizaciju. Uklanjanje šteta na kanalizacionom sistemu  trajalo je sve do 1950.  I pored ovih oštećenja na sistemu otpadnih voda, u Beču nije došlo do širenja zaraza.

Upravo u to vreme scenarista Graham Grin izradio je scenarijo za film "Treći čovek". Film režisera Karola Rida sa glavnim glumcem Orsonom Velsom alijas Hari Lime obišao je celi svet. To je izuzetno autentično dokumentovanje posleratnog Beča kao mikrokosmosa svetske politike u vreme Hladnog rata.

1949.  izgrađeno je prvo postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda, a 1970. drugo. 1970. godine položen je kamen temeljac za izgradnju glavnog postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Beču, koje je završeno 1980. godine. Otpadne vode svih Bečlija stizale su prirodnim padom preko 2.400 kilometara duge kanalizacione mreže u postrojenje u Simeringu.

1998. godine je Bečka gradska  kanalizacije zajedno sa Pogonima za zbrinjavanje otpadnih voda Simering i odeljenjem MA 45 - Vodogradnja / Wiener Gewässer izradila koncept o "ekološkoj i ekonomskoj optimalizaciji zbrinjavanja otpadnih voda  i zaštite voda za Beč".

Koncept je trebalo da već na samom ishodištu bude delotvoran. Princip "Izbegavati umesto zbrinjavati" predstavljao je odustajanje od "end of pipe"-rešenja. Kvantitativne i kvalitativne mere direktno se podržavaju "na samom ishodištu":

  • poniranje u zemljište nezagađenih voda od padavina
  • redukcija zapečaćenih površina
  • podizanje svesti u pravcu načela "Kanalizacioni šaht nije gutač smeća!"

Nove mere postavljene su i u upravljanju kanalizacionom mrežom. Ogromni akumulacioni sabirni kanali  ispod Lizinškog potoka i reke Vin, kao i mreža regulacionih poklopaca koja pokriva celokupnu površinu, obezbeđuju kontinuirani dovod otpadnih voda u postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda.

18. juna 2005. pušteno je u rad glavno postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda - Beč, koje je prošireno za još jedan dalji biološki stepen prečišćavanja.   

Prekretnice bečke kanalizacije

  • Oko 100. godine posle Hrista: vojni logor XIII. legije u Vindoboni raspolaže "modernim" zbrinjavanjem otpadnih voda.
  • Oko 400. godine posle Hrista: tokom Velike seobe naroda su u toku narednih vekova nestali higijenski standardi Rimljana.
  • 1388: izgradnja podzemnih i ozidanih odvoda ("kanala") u pravcu otvorenih cevovoda
  • 1683: živa građevinska aktivnost; nakon Druge opsade Beča od strane Turaka većina novih zdanja dobilo je priključak na ulični odvodni kanal.
  • 1739: Beč je prvi evropski grad sa potpuno izgrađenom kanalizacijom unutar gradskih zidina.
  • 1830: epidemija kolere odnela je više od 2000 života. Izgrađeni su kanali za slučaj kolere duž reke Vin.
  • 1837: izgrađeno  je više sabirnih kanala  (potoci Otakringerbah, Alsbah, Veringerbah). - Poređenja radi: izgradnja regulisane kanalizacione mreže započeta je u Hamburgu 1848., u Parizu 1855., u Londonu 1858., u Frankfurtu 1867. a u Berlinu 1873. godine.
  • 1851: proširenje kanalizacione mreže kao i ponovno stavljanje u funkciju starih kanala.
  • 1861: uslovljena uklanjanjem gradskih zidina započinje živa građevinska aktivnost, na primer rekonstrukcija jednog dela zaliva potoka Otakringerbah i levog sabirnog kanala reke Vin.  
  • 1881: proširenje kanalizacione mreže, rekonstrukcije, izgradnja manjih delova kanalizacije.
  • 1891: početak izgradnje sabirnih kanala  reke Vin na teritoriji predgrađa; novogradnja odnosno rekonstrukcija kod potoka Krotenbah,Veringerbah, Amajsbah, Lajncerbah; početak izgradnje levog i desnog glavnog sabirnog kanala.
  • do 1914: konstantno širenje gradske kanalizacione mreže (stanje krajem 1914. godine: 923 kilometara ulične kanalizacije, 1530 kilometara kućne kanalizacije).
  • 1923: 1. jula grad Beč, pod gradonačelnikom Sajcom, kupuje sve privatne firme za čišćenje kanalizacije, zajedno sa osobljem. Ovaj datum označava godinu osnivanja Bečke gradske kanalizacije.
  • do 1930: Prvi svetski rat i godine ekonomske krize nakon njega usporavaju dalje proširenje kanalizacione mreže.
  • 1948: jedna britanska filmska ekipa nalazi se u Beču da bi snimala kadrove za film "Treći čovek". Anton Karas, kompozitor muzike za taj film, i bečka kanalizacija doživljavaju svetsku slavu.
  • do 1950: uklanjaju se štete od bombardovanja (ukupno 1765 pojedinačnih oštećenja na glavnim i sporednim kanalima).
  • 1951: puštanje u rad prvog  bečkog postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Incersdorfu (od 1970. zatvoreno).
  • 1970: postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda Incersdorf-Blumental pušteno je u rad kao prvo biološko postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda (od 2005. zatvoreno).
  • 1980: postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda Simering započinje sa radom i prečišćava zajedno sa postrojenjem za prečišćavanje otpadnih voda Blumental sve otpadne vode Beča.
  • 2002: informacioni sistem kanalizacije KANIS dostupan je onlajn. Prvi put se svi podaci o celoj kanalizacionoj mreži glavnog grada mogu dobiti preko interneta.
  • 2005: prošireno postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda Beč-Simering započinje sa radom kao najmodernije postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda  u Evropi.
  • Danas: 99 odsto svih domaćinstava  priključeno je na kanalizacionu mrežu - vrhunski rezultat među evropskim gradovima.
U Beču je službeni jezik njemački. Na ovoj internet-stranici Vam nudimo osnovne informacije na maternjem jeziku. Aktualiziramo ih redovno, iako se to ne dešava uvijek odmah poslije nastalih izmjena, tako da ne garantujemo za potpunost i tačnost. Ukoliko imate dodatnih pitanja molimo Vas da s Magistratom stupite u kontakt po mogućnosti na njemačkom jeziku. Za sadržaje na ovoj stranici odgovorna je:
Grad Beč | Komunikacija i mediji (Magistratsko odjeljenje 53)
Formular za kontakt